Gekweekte zalm of wildgevangen zalm?

Zalm staat bekend als gezond en lekker en wordt door de consument zonder schroom genuttigd. Maar toch worden er terecht soms kritische vragen gesteld over het kweken van zalm. Daarom leggen we graag uit wat de verschillen zijn tussen gekweekte en wilde zalm.

We zetten de feiten op een rij, zodat je zelf een keus kunt maken.

Neerlandia Urk verwerkt zalm dat rechtstreeks uit Noorwegen komt. Korte lijnen zorgen ervoor dat de verse zalm al binnen enkele dagen op je bordje kan liggen. En dat geldt ook voor consumenten in heel Europa en Amerika.

Hoe wordt zalm gekweekt?

Zalm wordt op land gekweekt in zoet water. Na één jaar oud zijn ze sterk genoeg om overgezet worden in het zoute water. Zalm is een anadrome soort en kan dus zowel in zout water als in zoet water leven.

De eenjarige zalm komt terecht in kooien in zee en met name het water in de fjorden van Noorwegen is zeer geschikt. Het is koud water dat in directe verbinding staat met open zee.

De kooien zijn zo groot dat ze uit 97% uit water bestaan, en voor de rest uit vis. Op die manier hebben de zalmen de ruimte om vrij rond te zwemmen. Deze kooien zijn uitgerust om de zalmen zo weinig mogelijk stress te laten ervaren en roofdieren uit de buurt houden.

Na 2-3 jaar hebben de zalmen een gewicht van 4-5 kg bereikt en zijn ze geschikt voor consumptie.

Wat is het voordeel van kweekzalm?

Er zijn een aantal voordelen te benoemen voor gekweekte zalm ten opzichte van wilde zalm:

• Gekweekte zalm heeft relatief weinig voer nodig;
• Gekweekte zalm heeft een kleine afstand van kweek naar consument;
• Het proces kan van eitje tot bord grotendeels worden gereguleerd en gecontroleerd.

Waarom kweekzalm?

Het vissen op zalm wordt al eeuwenlang aan banden gelegd. Al in 1030 legde koning Malcolm II van Schotland restricties op zodat er minder zalm gevangen mocht worden. En in 1466 kregen Ierse leerlooiers al een boete omdat ze leer wasten in de buurt van paaigrond van de zalm.

Toch werd de populatie wilde zalm in Atlantische rivieren sinds 1800 steeds minder. Dat kwam onder andere door:

• Industriele revolutie
• Dammen in de rivieren
• Steden en bijbehorende vervuiling van de rivieren
• Zalmvisserij
• Fabrieken aan de rivieren

In 1833 werd er nog een zalm gevangen en verhandeld in Londen. Maar sindsdien is er nagenoeg geen wilde zalm meer te vinden in Europese rivieren.

Daarom kwamen rond 1850 de zalmkwekerijen sterk in opkomst in Schotland, Frankrijk, Canada, New England en het noordwesten van Amerika.

De gekweekte zalm heeft een voedingsratio van 1.1 tot 1 kg en dat steekt heel gunstig af tegen bijvoorbeeld sommige vleessoorten.

En zelfs bij biologische groenten is een vraag over die ratio terecht. Want om de wereldbevolking op grote schaal te voeden is gezonde voeding nodig. Als bijvoorbeeld zeewier voedzaam blijkt en op grote schaal gekweekt moet worden, dan zal er ook energie nodig zijn om dat werkelijkheid te maken. Bijvoorbeeld de machines die gebruikt worden bij de oogst, transport en aflevering bij de consument.

Het aandeel gekweekte vis

Het grootste deel van de zalm wordt tegenwoordig gekweekt. Kweekzalm wordt in de zee gekweekt in kooien. Als kweekzalm stress ervaart kan dit de groei tegengaan. Diervriendelijke maar ook economische motieven spleen dus een rol om de zalm gezond te houden en het heeft een positieve impact op de ecologie.

De zalmen krijgen plantaardig en dierlijk voedsel dat verwerkt is in korrels. De grootste landen die dit produceren zijn Chili, Noorwegen, Schotland, Canada en de Faeröer Eilanden.

Zalm wordt het meest gegeten in Amerika en Europa en in 2017 werd er al 173 miljoen ton zalm verwerkt, waarbij het aandeel kweekzalm steeds verder groeit. Het wildgevangen vis: fao.org/3/ca6463en/CA6463EN.pdf

Wat is biologische zalm?

Binnen de aquacultuur zijn er ook weer verschillende categoriën. Zo is er de biologische zalm die duurzamer is gekweekt. Er wordt minder of geen antibiotica gebruikt en er zwemmen minder zalmen in een kweekkooi, waardoor ze vrijer leven en minder stress hebben. De kwekerijen staan in verbinding met open water. Daarbij is er voortdurende controle:

• Het hele proces van geboorte tot de verwerking;
• De gezondheid van de zalm;
• Op het voedsel van de zalm;
• Het water waarin de zalm leeft.

Kwekerijen die op duurzame wijze hun zalm kweken zijn vaak voorzien van een keurmerk, bijvoorbeeld het ASC-keurmerk. Dit keurmerk wordt op de verpakking vermeld.

Kwekerijen focussen steeds meer op duurzaamheid. Lees bijvoorbeeld het volgende nieuwsbericht:

In Noorwegen blijft de zalmkweeksector zich ontwikkelen. Zalmkweker Nordlaks heeft samen met NSK Design het Havfarm-concept ontwikkeld. Havfarm 1 is een enorm stalen kweekplatform van 430 meter lang, 50 meter breed en 30 meter diep, dat kilometers uit de kust verankerd zal worden en 10.000 ton zalm zal kunnen bevatten. Met de ‘Boka Vanguard’ van Boskalis is deze enorme constructie onderweg van de werf in China naar Noorwegen. Zalmkweek in fjorden en dicht onder de kust wordt in Noorwegen steeds minder wenselijk geacht, onder meer vanwege de vervuiling. Verder uit de kust worden die problemen grotendeels ondervangen, maar normale zalmkweekkooien voldoen dan niet meer. Een ‘Havfarm 2’ staat al in de steigers. Die zal ook schroeven krijgen, waarmee het zich kan verplaatsen al naar gelang de weersomstandigheden, die hier bijzonder zwaar kunnen zijn.

Hoe herken je de juiste soort zalm?

Bekijk de Latijnse naam als je zeker wilt weten welke soort zalm je koopt.

– Oncorhynchus nerka wordt gebruikt voor rode zalm / blauwrugzalm / sockeyezalm

– Salmo salar is de Latijnse naam die gebruikt wordt voor Atlantische of Europese zalm

Wilde zalm

Naast de kweekzal is er dus de wilde zalm, die voornamelijk in Canada en Alaska gevangen wordt. Na de vangst worden deze gevroren en met containers vervoerd naar de plaats van verwerking. Na ontdooien wordt de zalm verwerkt en vervolgens weer getransporteerd. Wilde zalm geeft daarom vaak een hogere milieubelasting door het transport. Daarnaast is wilde zalm schaars ten opzichte van gekweekte zalm en daarom ook vaak duurder.

Duurzame vis

Als consument heb je de keus uit de duurzaam gevangen wilde zalm, maar ook duurzaam gekweekte zalm. Biologische zalm lijkt hierin de beste keus te zijn. Consumenten kunnen zalm bij de viswinkel, supermarkt of online kopen. Horeca, restaurants en bedrijven kopen over het algemeen bij de groothandel zoals Neerlandia Urk. Voor alle soorten zalm vanaf één pallet of meer staat ons verkoopteam je graag te woord.

Nog niet overtuigd of je wel duurzaam eet? Kies dan voor een vissoort die dichterbij gevangen wordt, bijvoorbeeld vis uit de Noordzee.

Ben jij een inkoper van zalm en ben je op zoek naar één of meerdere pallets zalm? Neem dan contact op met het verkoopteam van Neerlandia Urk. Of kijk hier voor meer informatie!